31
- 40
31. Mọi Thứ Ðều Là Thượng Hảo Hạng
Khi Banzan đi qua chợ nghe được câu chuyện
đối thoại giửa anh hàng thịt và người khách mua.
“Bán cho tôi miếng thịt ngon nhất trong hàng của ông," khách bảo.
“Món gì trong hàng của tôi cũng đều thượng hảo hạng cả," anh hàng thịt
trả lời. “- đây, bà không thể tìm thấy miếng thịt nào mà không phải là
thượng hảo hạng."Qua câu chuyện, Banzan chợt liễu ngộ.
32. Thời Giờ Là Châu Báu
Một Sứ quân hỏi Takuan, một vị thiền sư, một
lời khuyên cách dùng thì giờ như thế nào. Ông ta cảm thấy thời gian trôi lâu
quá, suốt ngày ngồi cứng người ở trướng để mọi người bái kiến.
- Takuan viết tám chữ Hán để trao lại:
- Một ngày không có hai
- Thời giờ là châu báu.
- Ngày này không hề trở lại
- Mỗi phút đáng giá một viên ngọc quí.
33. Bàn Tay Của MOKUSEN
Mokusen Hiki trụ trì ở một tự viện thuộc
tỉnh Tamba. Một trong nhưng đệ tử than phiền với ngài về tánh bủn xỉn của vợ
mình. Mokusen đến viếng bà vợ của người đệ tử và giơ ra nắm đấm trước mặt
người đàn bà.
“Vậy là có ý gì?" bà ta ngạc nhiên hỏi.
“Giả sử nắm tay của ta cứ như thế này mãi. Bà gọi nó là gì?" ngài hỏi.
“Dị dạng," người đàn bà trả lời.
Rồi ngài xòe bàn tay ra trước mặt bà và hỏi: Giả sử nếu nó cứ như thế này
mãi, bà gọi thế nào?”
“Một loại dị dạng khác," bà ta trả lời.
“Nếu bà hiểu được như vậy," Mokusen kết luận, “bà là một người vợ tốt."
Xong ngài ra về.
Sau lần viếng thăm đó, người đàn bà hết lòng giúp chồng bố thí và tiết
kiệm.
34. Một Nụ Cười Trong Ðời
Suốt đời Mokugen, chưa ai thấy ngài cười cho
đến khi sắp chết. Vào ngày cuối ngài bảo với các đệ tử trung thành: “Các con
học với ta hơn mười năm nay. Giờ hãy cho ta thấy lối liễu ngộ thiền của các
con như thế nào. Ai biểu lộ rõ nhất sẽ được truyền y bát và kế tục ta.”
Mọi người đều chăm chú vào gương mặt nghiêm trọng của Mokugen mà không ai
trả lời.
Encho, một đệ tử theo thầy đã lâu, bước đến cạnh giường. Ông đẩy chén
thuốc tới vài phân. Ðó là câu trả lời của ông khi được hỏi đến.
Nét mặt thầy càng thêm nghiêm trọng. “Con chỉ hiểu có vậy thôi ư?"
Mokugen hỏi.
Encho lại đưa tay ra kéo lui chén thuốc.
Một nụ cười thật tươi lộ trên mặt Mokugen. “Thằng nhải," ngài nói với
Encho. “Con đã theo ta mười năm mà chưa hề thấy toàn thân của ta. Hãy cầm
lấy y bát. Chúng thuộc về con.”
35. Mỗi Phút Ðều Là Thiền
Mỗi thiền sinh phải sống cạnh thầy ít ra
cũng phải mười năm trước khi thu dạy kẻ khác. Tenno, vừa trải qua thời kỳ
học tập và nay trở thành thiền sư, đến thăm Nan-in. Hôm ấy trời mưa, nên
Tenno mang guốc và cặp một cái dù. Sau khi chào hỏi, Nan-in lên tiếng: “Có
lẽ ông đã để guốc trước tiền đường. Ta muốn biết chiếc dù của ông nằm bên
phải hay bên trái của đôi guốc.”
Tenno bối rối không đáp lại ngay được. Ông ta hiểu ra rằng mình chưa sống
thiền trong từng phút. Ông ta trở thành đồ đệ của Nan-in, và học trong sáu
năm nữa để đạt đến mức thiền trong từng phút.
36. Mưa Hoa
Subhuti (Bồ Tát Quán Tự Tại) là một đệ tử của Ðức Phật Thích Ca. Ngài có
khả năng thấu triệt được tiềm năng của pháp KHÔNG,
quan niệm cho rằng sự vật không hiện hữu, mà do tương tác giửa chủ thể và
đối tượng.
Một ngày kia Subhuti, đang hành thâm bát nhã chiếu Không dưới một đại
thụ. Hoa bỗng rơi xung quanh Ngài.
“Chúng tôi xin cúng dường bài pháp về Không của Ngài," các phạm thiên thì
thầm bên Ngài.
“Nhưng ta chưa nói gì về Không mà," Subhuti nói.
“Ngài chưa nói đến Không, chúng tôi chưa nghe đến Không," thiên thần trả
lời. “Ðó thực sự là Không" Và hoa đổ xuống Ngài như mưa.
36. An Tống Kinh Ðiển
Tetsugen, một kẻ mộ Thiền ở Nhật, quyết định
ấn tống kinh Phật, lúc bấy giờ chỉ bằng Hán ngữ. Bản in tạng kinh phải được
khắc bằng bản gổ đến sáu ngàn tấm, một công tác to lớùn vô lường.
Tetsugen bắt đầu du hành và quyên tiền đóng góp của bá tánh thập phương.
Vài kẻ có lòng, biếu ông cả trăm lượng vàng, nhưng hầu hết còn lại thì chỉ
cúng vài xu. Ông cảm tạ mỗi khách bố thí lòng tri ân ngang nhau. Sau mười
năm Tetsugen kiếm đũ số tiền để khởi sự công tác.
Nhưng lúc ấy sông Uji gây lụt lội. Nạn đói kéo theo. Tetsugen dùng tiền
đã quyên góp được để in kinh, phân phát cứu đói. Rồi ông ta lại bắt đầu đi
quyên góp trở lại.
Vài năm sau, một trận ôn dịch tràn lan khắp nơi. Lần nữa, Tetsugen lại
phân phát hết tiền quyên góp để cứu nhân độ thế.
Ông lại khởi công lần thứ ba, và sau mười hai năm ông đạt được ước
nguyện. Bản gỗ in bộ kinh đầu tiên hiện được trưng bày tại Tu viện Obaku ở
Kyoto.
Người Nhật thường truyền tụng cho con cháu nghe rằng Tetsugen đã làm ra
ba bộ kinh, và rằng hai bộ đầu còn vượt trội hơn bộ chót.
37. Sự Nghiệp Của GISHO
Gisho thọ giới sa di lúc mười tuổi. Cô trải
qua thời huân tập cũng giống như những chú tiểu khác. Khi đến tuổi mười sáu
cô tìm học từ thiền sư này đến thiền sư khác.
Cô đã học với Unzan trong ba năm, với Gukei sáu năm, nhưng vẫn chưa thấy
được nẽo sáng. Cuối cùng cô tìm đến thiền sư Inzan.
Inzan đối xử với cô không phân biệt phái tánh. Ngài quát mắng cô như sấm
động. Ngài tát cô thẳng thừng cốt đánh thức bản lai diện mục của cô.
Ginsho lưu học với Inzan mười ba năm, và ở đó cô thấy ra điều cô bấy lâu
tìm kiếm!
- Ðể ca tụng cô, Inzan làm bài kệ:
- Ni cô này học với ta mười ba năm.
- Ban tối cô thiền quán chiếu công án sâu xa,
- Ban sáng cô lại đắm chìm trong công án khác,
- Sư cô người Hoa Tetsuma cũng không thể hơn cô,
- Và kể từ Mujaku chẳng có ai thành khẩn như Gisho!
- Còn rất nhiều cửa cô phải đi qua.
- Cô còn phải nhận nhiều cú đấm từ bàn tay sắt của ta.
Sau khi Gisho giác ngộ, cô đến tỉnh Banshu lập ra thiền viện riêng, và
thu dạy hai trăm sư nữ khác cho đến ngày cô viên tịch vào một năm giữa tháng
Tám.
38. Ngủ Trưa
Thiền sư Soyen Shaku viên tịch lúc sáu mươi
mốt tuổi. Hoàn thành sự nghiệp, ngài để lại một giáo pháp dồi dào hơn bất cứ
thiền sư nào khác. Giửa mùa hạ, đồ đệ của ngài thường hay ngủ trưa, và ngài
giả tảng lơ nhưng riêng ngài thì không bao giờ chểnh mảng.
Khi mới mười hai tuổi, ngài đã học thiền quán giáo pháp phái Tendai. Một
buổi trưa hè, khí trời oi ả, cậu bé Soyen duổi thẳng chân đánh một giấc khi
thầy vừa đi khỏi.
Ba giờ sau, cậu chợt thức khi thầy trở vào, nhưng đã muộn. Cậu nằm đơ ra
đấy ở ngưỡng cửa.
“Xin thứ lỗi cho, xin thứ lỗi cho," sư phụ của ngài thầm thì, bước cẩn
thận qua thân cậu bé như thể là của bậc trưởng thượng. Sau lần ấy, Soyen
không bao giờ ngủ trưa nữa.
39. Trong Cõi Mộng
“Sư phụ của chúng ta hay ngủ một giấc trưa,"
một đệ tử của Soyen Shaku kể. “Khi bọn trẻ chúng tôi hỏi tại sao thầy làm
vậy thì thầy bảo: ta đi vào cõi mộng để gặp các bậc thánh nhân như Khổng Tử
thường làm.’ Khi Khổng Tử ngủ, ngài hay gặp các bậc thánh và sau đó kể lại
với các đồ đệ."Một ngày nọ trời nóng quá, vài đứa chúng tôi đánh một giấc.
Sư phụ quở trách. ‘Chúng con đến xứ mộng để gặp các bậc thánh nhân như Khổng
Tử thường làm,’ chúng tôi vội giải thích. ‘Các thánh nhân nói sao? Sư phụ
gắt. Một đứa trong bọn tôi trả lời: ‘Chúng con đến xứ mộng gặp các thánh
nhân và hỏi họ có gặp sư phụ của chúng con đến đấy mỗi buổi trưa không,
nhưng họ bảo chẳng hề gặp ông ấy,”
40. Thiền Của JOSHU
Joshu khởi sự học Thiền lúc ngài đã sáu mươi
tuổi và tiếp tục đến mãi tám mươi tuổi thì liễu ngộ. Ngài dạy thiền từ khi
tám mươi tuổi cho đến khi một trăm hai mươi tuổi.
Một lần có một thiền sinh hỏi: “Nếu chẳng có gì trong tâm thì con phải
làm sao?”
Joshu trả lời: “Ném nó ra.”
“Nhưng nếu con chẳng có gì thì làm sao con ném nó ra được?" thiền sinh
tiếp.
“Vậy thì" Joshu bảo “Hãy khiêng nó ra.”