THIỀN CĂN BẢN
Ðại Sư Trí Khải; Việt Dịch: Hòa Thượng Thích Thanh Từ
Nhà Xuất Bản Trí Thức
|
PHẦN II
TỌA THIỀN TAM-MUỘI
Trước Thuật: SAMGHARAKASA
Dịch Phạn-Hán: KUMÀRAJIVA Dịch Hán-Việt: THÍCH THANH TỪ
CHƯƠNG I
PHẦN DUYÊN KHỞI
Trình bày mười ý này để rõ lối tu Chỉ, Quán. Ðây là điều kiện cần thiết cho kẻ mới học tọa thiền. Nếu người khéo hội ý tu tập, khả dĩ an tâm vượt các chướng nạn, được định sanh tuệ và chứng vô lậu Thánh quả.
TỔNG KHỞI
- Phật nói khó được nghe,
- Tạm hiện như điển chớp.
- Thân này thuộc già, chết,
- Chỗ về của các bệnh,
- Da mỏng che bất tịnh,
- Ngu muội bị nó lừa.
- Người thường bị giặc già,
- Cướp mất sắc trai trẻ,
- Như cành hoa xào héo,
- Rã cánh hết quí giá.
- Công đức vua Ðảnh Sanh,
- Ngồi chung trời Ðế Thích,
- Phước báu rất rộng lớn,
- Ngày nay lại còn đâu!
- Vua ấy trong Trời, người,
- Dục lạc đủ hơn hết,
- Khi chết rất đau khổ,
- Do đó khá nhận ý.
- Các dục trước vui nhỏ,
- Sau thảy thành khổ lớn,
- Như oán trước thấy tốt,
- Diệt tộc họa ở sau.
- Thân này là đồ nhơ,
- Chín lỗ thường chảy nhớp,
- Cũng như ghẻ Na-lợi,
- Thầy thuốc khôn bề trị.
- Xe xương sức rất kém,
- Gân, mạch ràng, thức chuyển,
- Ngươi cho là xe đẹp,
- Nhận thích không hổ thẹn.
- Người chết gom một chỗ,
- Vất bỏ đầy gò nổng,
- Lúc sống cùng tiếc giữ,
- Khi chết đều vất đi.
- Thường phải nghĩ như thế,
- Nhất tâm quán chớ loạn,
- Phá ngu mê đen tối,
- Cầm đuốc rạng sáng soi.
- Nếu bỏ Tứ niệm chỉ,
- Tâm ác nào chẳng tạo,
- Như voi hăng không móc,
- Trọn không theo lối khiển.
- Ngày nay gây nghiệp này,
- Ngày mai tạo việc kia,
- Ưa thích không thấy khổ,
- Bất ngờ giặc chết đến!
- Lo lắng việc của mình,
- Việc kẻ khác cũng tính,
- Giặc chết không đợi giờ,
- Ðến thì không phương thoát.
- Như nai khát tìm suối,
- Vì uống nên đến nước,
- Thợ săn không từ bi,
- Không đợi uống xong, giết.
- Người ngu cũng như thế,
- Siêng tạo các sự nghiệp,
- Chết đến không đợi giờ,
- Ai sẽ vì ngươi giữ?
- Người tâm mong giàu sang,
- Ngũ dục lòng chưa thỏa,
- Các vị đại quốc vương,
- Ðâu khỏi được nạn này.
- Chư tiên giỏi chú thuật,
- Cũng không thoát sanh tử,
- Voi lớn vô thường đạp,
- Trùng, kiến đồng với đất.
- Cho đến tất cả người,
- Chư Phật bậc Chánh giác,
- Vượt qua dòng sanh tử,
- Cũng vẫn không thường ở.
- Hẳn nên sớm bỏ lìa,
- Nhất tâm cầu Niết-bàn,
- Sau khi mất thân này,
- Ai sẽ nhận biết ta?
- Kẻ được gặp Pháp bảo,
- Và người chưa được gặp,
- Rất lâu Phật nhật xuất,
- Phá tối lớn vô minh.
- Phóng ra các ánh sáng,
- Chỉ người đạo, phi đạo,
- Ta từ đâu mà đến?
- Ði sẽ trở về đâu?
- Chỗ nào được giải thoát?
- Nghi này ai thấu rõ?
- Phật Thánh nhất thế trí,
- Lâu lắm mới ra đời.
- Nhất tâm chớ buông lung,
- Hay phá nghi của người,
- Kia không ưa thật lợi,
- Mến thích tâm tệ ác.
- Ngươi là chúng sanh tốt,
- Nên cầu thật pháp tướng,
- Ai biết khi nào chết?
- Chết rồi đến ở đâu?
- Ví như đèn trước gió,
- Ðâu biết khi nào tắt,
- Pháp chí đạo không khó,
- Ðại Thánh chỉ việc nói.
- Nói trí và cảnh trí,
- Hai việc không nhờ ngoài,
- Ngươi nếu không buông lung,
- Nhất tâm thường hành đạo.
- Không lâu được Niết-bàn,
- Chỗ đệ nhất an lạc,
- Trí sáng gần người lành,
- Hết lòng kính Phật pháp.
- Nhàm chán thân bất tịnh,
- Lìa khổ được giải thoát,
- Chỗ vắng tu chí lặng,
- Ngồi kiết già trong rừng.
- Xét tâm không buông lung,
- Ngộ ý, biết các duyên,
- Nếu không chán cõi đời,
- Yên ngủ không tự thức.
- Không nghĩ đời vô thường,
- Ðáng sợ mà chẳng sợ,
- Hồ phiền não không đáy,
- Biển sanh tử không bờ.
- Thuyền vượt khổ chưa đóng,
- Ðâu thể vui ngủ nghỉ,
- Do đây phải giác ngộ,
- Chớ để ngủ che tâm.
- Trong bốn thứ cúng dường,
- Biết lượng, biết vừa đủ,
- Sợ lớn chưa thoát được,
- Phải chuyên cần tinh tấn.
- Tất cả khổ khi đến,
- Hối hận không thể kịp,
- Mặc y ngồi cội cây,
- Ðúng như pháp được ăn.
- Chớ vì tham món ngon,
- Mà tự đến hư hỏng,
- Món ăn qua khỏi cổ,
- Ngon, dở đều không khác.
- Ưa ngon sanh buồn khổ,
- Bởi thế chớ nên ưa,
- Hành nghiệp trong thế giới,
- Ngon dở đâu chẳng trải.
- Tất cả đều thọ đủ,
- Phải lấy đó tự ngăn,
- Nếu ở trong loài thú,
- Cỏ cây là đủ ngon.
- Ðịa ngục nuốt hoàn sắt,
- Sắt đốt cháy hừng hực,
- Nếu sanh quỉ Bệ-lệ,
- Máu mủ đồ phẩn uế.
- Dãi, đàm, các bất tịnh,
- Lấy đó làm món ngon,
- Nếu được sanh Thiên cung,
- Trong cung đẹp thất bảo.
- Ăn toàn thức Tô-đà,
- Thiên nữ làm vui lòng,
- Sanh làm người hào quí,
- Món ngon đủ các thứ.
- Tất cả từng trải qua,
- Nay sao còn ưa thích?
- Qua lại trong thế giới,
- Chán trải việc khổ, lạc.
- Chỉ chưa được Niết-bàn,
- Phải siêng cầu lợi này.
-ooOoo-
|