THIỀN CĂN BẢN
Ðại Sư Trí Khải; Việt Dịch: Hòa Thượng Thích Thanh Từ
Nhà Xuất Bản Trí Thức
|
PHẦN II
TỌA THIỀN TAM-MUỘI
Trước Thuật: SAMGHARAKASA
Dịch Phạn-Hán: KUMÀRAJIVA Dịch Hán-Việt: THÍCH THANH TỪ
CHƯƠNG VI
TỔNG KẾT
- Hành giả khi định tâm cầu đạo,
- Thường phải xét xem thời, phương tiện,
- Nếu không hợp thời, không phương tiện,
- Như thế là thất, không có lợi.
- Như trâu chưa sanh con không sữa,
- Vì sữa không thể có phi thời,
- Nếu trâu đã sanh, tìm nơi sừng,
- Sữa không thể có, ấy kẻ ngu.
- Như dùi cây ướt mong ra lửa,
- Vì lửa không thể có phi thời,
- Nếu chẻ cây khô để tìm lửa,
- Lửa không thể có, ấy kẻ ngu.
- Phải chỗ, biết thời, lượng sức mình,
- Quán tâm phương tiện sức nhiều ít,
- Ðáng nên tinh tấn và không nên,
- Tướng đạo hợp thời và không hợp.
- Nếu tâm diêu động không dụng quá,
- Dụng quá tất nhiên không thể định,
- Ví như củi nhiều lửa cháy mạnh,
- Gió to thổi đến không thể diệt.
- Nếu khéo dùng định tự điều tâm,
- Như thế động hết tâm được định,
- Ví như lửa mạnh gặp gió lớn,
- Mưa to tưới xuống ắt phải tắt.
- Nếu người tâm yếu và lười biếng,
- Như thế, chán bỏ không thể hành,
- Ví như củi ít, chỉ đóm lửa,
- Không gặp gió thổi liền tiêu diệt.
- Nếu người tinh tấn tâm mạnh mẽ,
- Như thế càng mạnh, chóng được đạo,
- Ví như lửa ít, rất nhiều củi,
- Gặp gió thổi đến càng cháy mạnh.
- Nếu hành phóng xả, Chỉ điều phục,
- Mà lại bỏ bê mất pháp lợi,
- Ví như người bệnh nên nuôi dưỡng,
- Mà lại bỏ đi không thể sống.
- Nếu có tưởng xả, tâm chân chánh,
- Hợp thời, siêng hành mau đắc đạo,
- Ví như người nài cỡi mình voi,
- Tùy ý sai sử không trở ngại.
- Nếu người nhiều dâm, tâm rối loạn,
- Khi ấy, không nên hành pháp Từ,
- Nhiều dâm hành Từ thêm mê muội,
- Như người bệnh lạnh, uống thuốc mát.
- Người dâm dục nhiều, quán bất tịnh,
- Chuyên quán bất tịnh tâm được định,
- Hành pháp như thế mới thích hợp,
- Như người bệnh lạnh, uống thuốc nóng.
- Nếu nóng giận nhiều, tâm rối loạn,
- Khi ấy, không nên quán bất tịnh,
- Người sân quán thế, thêm tức giận,
- Như người bệnh nóng, uống thuốc nóng.
- Người nhiều nóng giận hành Từ tâm,
- Hành Từ chẳng bỏ, sân tâm diệt,
- Hành pháp như thế mới tương ưng,
- Như người bệnh nóng, uống thuốc mát.
- Nếu nhiều mê muội tâm mờ mịt,
- Không nên hành Từ và Bất tịnh,
- Hai pháp tăng si không lợi ích,
- Như người bệnh cảm, uống thuốc bổ.
- Người tâm mê muội, quán Nhân duyên,
- Phân biệt quán kỹ, si tâm diệt,
- Hành pháp như thế mới thích hợp,
- Như người bệnh cảm, uống thuốc cảm.
- Ví như thợ bạc thổi lò lửa,
- Dụng công phi thời, thổi sai pháp,
- Lăng xăng gấp thổi không biết thời,
- Hoặc khi nhúng nước, hoặc lấy ra.
- Vàng chảy thổi nhiều, ắt chảy tiêu,
- Chưa chảy bèn dừng thì không chảy,
- Nhúng nước phi thời vàng vẫn sống,
- Phi thời dừng nghỉ vàng không chín.
- Tinh tấn nhiếp tâm và phóng xả,
- Phải nên xem xét pháp hành đạo,
- Phi thời, phương tiện mất pháp lợi,
- Nếu không pháp lợi thì không lợi.
- Ví như thầy thuốc ba thứ bệnh:
- Lạnh, nóng, phong phải nên trừ diệt,
- Hợp bệnh cho thuốc là pháp Phật,
- Bệnh tham, sân, si tùy thuốc diệt.
-ooOoo-
|